Ronde en Platbodemjachten bij viering Gouda 700 jaar
Welke vlag werd er gestolen voor de viering Gouda 700 jaar?
F.J.G.M. Verkaaik | Het is alweer bijna tijd voor de viering van Gouda 750 jaar stadsrechten. Wat gaat de tijd toch snel. Het lijkt nog maar zo kortgeleden dat ik de viering van Gouda 700 jaar stadsrechten bijwoonde. Deze gebeurtenis is mij bijgebleven, omdat het onderdeel was van een echt stukje geschiedenis!
Gouda heeft namelijk een bijzondere historische gebeurtenis nagebootst die onder meer de maritieme kracht van Gouda reflecteerde. Wat was dit prachtig, Gouda lag vol met een vijftigtal gepavoiseerde scheepen zoals een Zeeuwse poon, tjalken, botters, hoogaarsen, zeeschouwen, boeiers, tjotters en Staverse jollen! Het historische moment dat hier werd uitgebeeld is de overdracht van de Pelgrimsvlag.
Wat is het verhaal rondom deze Pelgrimsvlag?
In juli 1970 werd herdacht dat de Pilgrim Fathers in 1620 vanuit Leiden, hun tijdelijke woonplaats, naar Delfshaven vertrokken om vervolgens scheep te gaan naar Southampton, waarna de oversteek naar Amerika (New England) volgde met het schip de Mayflower.
De historische aankomst van de strenggelovigen, die worden beschouwd als de grondleggers van de Verenigde Staten, wordt nu nog door de Amerikanen jaarlijks herdacht op Thanksgiving Day. Deze gebeurtenis werd door de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten (www.ssrp.nl) aangegrepen om de tocht na te spelen met een vloot van een zestigtal historische schepen en bemanningen in 17-eeuws kostuum.
Hiervoor hadden zij wel een vlag nodig. In Delfshaven werd 's nachts een vlag, die betrekking had op de tocht van de Pilgrim Fathers, van een gebouw ontvreemd door enkele schippers. Die vlag zou, na achteraf verkregen toestemming, middels een nieuwe traditie jaarlijks door een van de deelnemers aan deze tocht worden overgedragen aan een ander schip met enig feestelijk vertoon.
Na 24 overdrachten werd de vlag in juni 1995 definitief overhandigd aan het museum De Dubbelde Palmboom in Delfshaven. Tijdens de viering van Gouda 700 jaar stadsrechten in 1972 werd de vlag, inmiddels in bezit van de schipper van de Staverse Jol Robbebol, de vroegere Ansjovisjol HL-62, met veel vlagvertoon in de Kattensingel te Gouda overgedragen aan de in 1906 gebouwde tjalk De Maze uit Rotterdam.
Twee Goudse eigenaren van schepen, ingeschreven in het Stamboek Ronde en Platbodemjachten organiseerden in het weekend van 25 tot 27 augustus 1972 een vlootschouw in de Kattensingel. Hier verzamelde zo’n vijftig bij het Regentesseplantsoen. De schepelingen werden, na een aan boord geserveerde maaltijd, door het gemeentebestuur in het historische stadhuis van Gouda ontvangen.
Op zaterdag vond de overdracht van de Pelgrimsvlag plaats tijdens een ceremonie onder het geluid van saluutschoten, scheepstoeters en trompetters aan boord van de Staverse jol. Dit alles werd aanschouwd door vele honderden toeschouwers op de wal. 's Middags werd voor de bemanningen een speciale plaats gereserveerd om de grote historische optocht te kunnen bekijken.
Zondag 27 augustus werd met de gehele vloot admiraalgezeild op de Gouwe en het Gouwekanaal tot aan de Julianasluizen. De schepen voeren via een openstaande Kock van Leeuwensluis in kiellinie, dwz alle schepen achter elkaar, naar de Julianasluis en terug in frontlinie met schepen van hetzelfde type en afmeting naast elkaar om vervolgens per eskader een groet te brengen aan de admiraal, waarna teruggevaren werd naar de Kattensingel. De admiraal nam het saluut af op het voordek van de boeier Njord (1910).
Alle deelnemers ontvingen als aandenken aan deze tocht een zogenaamde zevenzeiker, een pot van Gouds aardewerk met zeven oren. De organisatie van het geheel werd ondersteund door het secretariaat van de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten.