Het geluidscherm aan de A12 bij Gouda

De kennis om de wijk beter te maken woont er al

Wim van Beek | Het was 1990 en ik kwam net wonen in de Ajour-wijk vlak naast de A12 in Bloemendaal. Om een beetje betrokken te raken met wat er in de buurt aan de hand was gaf ik me op om mee te denken over de geluidsoverlast van het verkeer op de A12. Geluidsoverlast is misschien niet het meest spannende onderwerp om over mee te praten, maar als geluidstechnicus bij Gouwestad Radio zou ik weleens bruikbare en misschien wel extra kennis kunnen hebben. Het werd uiteindelijk een ontdekkingstocht van 14 jaar en raakte ik dankzij dit project meer betrokken bij de buurt. Mijn eerste missie is dus geslaagd. De eerste horde was aantonen dat er teveel geluid geproduceerd werd. Lastig, want geluidsoverlast is subjectief. Overigens had niet iedereen in de buurt er last van. Voor degene die er wel overlast door ondervonden, zette ik mij graag in. De overheid had berekeningen gemaakt waarin allerlei elementen werden meegenomen en het resultaat - per huis - kon weergeven. Hoe ze dit berekenden? Het kwam neer op: Geluidsbron (aantal auto's per 24 uur) - geluidsdempingen en afstand = resultaat aan de gevel op de eerste woonlaag. Nu denk je waarschijnlijk “plaats een geluidswal en het probleem is opgelost”. Echter, er stond al een geluidswal. Deze geluidswal (populair bij mensen met honden) bestond uit bouw- en huisafval en was speciaal aangelegd in de jaren ‘70 om huizen dichter bij de snelweg te kunnen bouwen. De drie lagen groen op de wal zou het geluid moeten tegenhouden. Onze taak was nu aan te tonen dat deze wal niet voldoende was. Rijkswaterstaat kon ons helpen, omdat in de geluidsberekeningen geen rekening gehouden kon worden met bomen. “Bomen houden namelijk alleen verkeersoverlast tegen wanneer ze dwars over de weg liggen”, was een uitspraak die wij vaak te horen kregen. Wij konden aantonen dat de geluidswal (die door de gemeente inmiddels groene wal werd genoemd) dusdanig was verzakt en dat het geen geluid meer kon tegenhouden. Immers: \"In Gouda zakt alles behalve de belasting\". Toen Rijkswaterstaat uiteindelijk overtuigd was dat we gelijk hadden gingen wij de volgende uitdaging aan. Namelijk, zorgen dat het rijk hiervoor geld beschikbaar zou stellen. We moesten o.a. minister Pronk overtuigen - “van geluid gaat niemand dood\". Het was een interessant proces met spandoeken, ongeoorloofde acties op Prinsjesdag, persberichten etc. Dit resulteerde wel in een te ontwikkelen geluidsscherm, hierbij kwam de gemeente Gouda weer in beeld. Om aan te tonen hoe het nieuwe geluidsscherm wordt ervaren in de buurt hebben we het college van B&W uitgenodigd voor een tour door de wijk. Vooraf aan de tour hebben wij 3 A4-tjes per huishouden uitgedeeld in de kleuren groen (minder overlast), geel (gelijk) en rood (meer overlast) met het verzoek om de juiste kleur op te hangen. Op deze manier kon het college in een oogopslag zien hoe de buurt gestemd was. Maar ja: wat moet je met een huis die zowel groen als rood ophingen? Een wijze les “geluidoverlast is inderdaad een subjectieve ervaring”. Deze analyse was niet erg wetenschappelijk, maar het was wel erg leuk om te zien. Het grote aantal ‘ophangingen’ gaf wel aan dat het onderwerp leefde in de wijk. Nadat het geluidscherm er in 2006 is gekomen werden we benaderd omdat sommige mensen nu meer geluidsoverlast ervoeren. Deels was dat omdat geluid over de eerste rij huizen getild werd, deels omdat storende geluiden uit een andere hoek kwamen. Onze reactie: Ok, als geluid uit andere hoek komt werkt het scherm. Uiteindelijk bleek een stuk versleten asfalt op de oprit van de A12 naar Den Haag ook nog een boosdoener, evenals een ‘knip’ op de A12. Nadat deze ook nog opgelost waren zijn we als werkgroep uiteen gegaan. Terugkijkend was het een interessante tijd, de aannames in het begin bleken totaal anders te liggen, de route naar de uiteindelijke oplossing was uiteindelijk veel interessanter. Ik kan dan ook iedereen adviseren om zaken in de eigen buurt (of de samenleving) aan te pakken. Want het is erg leerzaam, leuk voor je contacten en de wereld word een weer een stukje beter van. En ja, als inwoners (de kennis voor de wijk woont in die wijk, je moet ze alleen even vinden) kun je het verschil maken, wacht niet op de politiek, de politiek wacht vaak wel op dit soort initiatieven.